Suýt đối mặt với "tử thần" vì nấm linh chi

Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 đã tiếp nhận bệnh nhân Nguyễn Văn T, 61 tuổi, mắc suy thận độ 4 và suy gan nặng, sau khi điều trị tại bệnh viện tuyến dưới không hiệu quả. Ông T có tiền sử viêm gan B và suy thận độ 3, gần đây đã sử dụng nấm linh chi liên tục. Tình trạng bệnh nhân xấu đi, hôn mê và phải thở máy. Các bác sĩ cho biết họ thường gặp nhiều bệnh nhân mắc bệnh mãn tính do sử dụng thuốc nam không rõ nguồn gốc, dẫn đến tình trạng nhiễm độc gan và thận.

Điều trị nhiễm độc thuốc Nam gặp khó khăn vì không có thuốc đặc hiệu. Khi chọn nấm linh chi, cần chọn loại kích thước vừa phải, nguyên vẹn, dày dạn và không bị mối mọt. Nhiễm độc thường diễn ra từ từ, nhiều người uống nhiều thang mới có triệu chứng, dẫn đến việc nhập viện muộn khi gan và thận đã suy nặng, gây khó khăn trong điều trị. Theo thống kê, ở Trung Quốc có 84 loài linh chi, trong đó 12 loài được sử dụng làm thuốc, và chúng được phân loại dựa trên màu sắc như vàng, xanh, hồng, đỏ, trắng, đen và tím.

Theo ThS Hoàng Khánh Toàn, Linh chi đen và đặc biệt là Linh chi đỏ được coi là có công dụng trị liệu tốt nhất và được sử dụng phổ biến trên toàn thế giới. TS Phạm Việt Hoàng, Phó Giám đốc Bệnh viện Tuệ Tĩnh, cho biết nấm linh chi có vị đắng, tính hàn, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc và nâng cao hệ miễn dịch. Tuy nhiên, TS Hoàng cảnh báo rằng nấm linh chi có thể gây nguy hiểm nếu không rõ nguồn gốc hoặc có chứa thuốc bảo quản, đặc biệt đối với người có bệnh lý như viêm gan hay suy giảm chức năng thận, có thể dẫn đến tích tụ độc tố và suy giảm chức năng gan.

ThS Hoàng Khánh Toàn cho biết, nhiều người thường hỏi cách phân biệt nấm linh chi. Tuy nhiên, việc này rất khó khăn do có nhiều loại nấm linh chi trên thị trường hiện nay. Chẳng hạn, tại phố Lãn Ông, Hà Nội, người mua có thể thấy đủ loại nấm với kích cỡ, màu sắc và nguồn gốc khác nhau. Có nấm to như nón, nấm nhỏ trong túi 1kg, và sự khác biệt về giá cả giữa các loại nấm Trung Quốc và Hàn Quốc chỉ nằm ở chữ viết trên nấm. Theo ThS Toàn, việc phân biệt nấm linh chi thật giả rất khó, vì có những trường hợp nấm thật nhưng đã mất hoạt chất, chỉ còn lại phần "rác".

Tiêu chuẩn để phân biệt linh chi thật và giả là định tính và định lượng các hoạt chất đặc trưng, với các tiêu chuẩn riêng cho từng loài. Tuy nhiên, việc này thực tế rất khó khăn. Các chuyên gia y học cổ truyền khuyến cáo nên mua linh chi có nguồn gốc rõ ràng từ các cơ sở Đông dược uy tín, tránh sản phẩm không rõ nguồn gốc. Nên chọn linh chi được trồng chuyên nghiệp để đảm bảo chất lượng và hiệu quả. Khi mua, chọn nấm có kích thước vừa phải, lành lặn, dày dạn, không mối mọt, và khi sử dụng phải cho dịch màu hổ phách, mùi nồng, vị đắng đặc trưng.